Dalam sebuah akhbar tempatan KOSMO ada dilaporkan mengenai kehebatan ikan Empurau ini untuk dikongsi bersama pembaca blog ini. Dakwanya sebut sahaja nama ikan empurau mmang pasti ramai kaki pancing di negeri Sarawak mula terbayang-bayang rezeki lumayan yang bakal dituai. Apa tidaknya kerana bakal habuan yang diperoleh daripada apa yang didakwa sebagai Raja ikan sungai itu pasti memberi pulangan lumayan kepada mana-mana kaki pancing yang bertuah mendaratkan ikan bernilai tinggi tersebut dipasaran. Memang tidak cukup dengan itu juga ada kaki pancing yang telah menyifatkan kejayaan menangkap ikan empurau yang membiak dalam habitat tersendiri iaitu di lokasi terpencil di hulu-hulu sungai diibaratkan sebagai baru sahaja lulus lesen sebagai pemancing tegar (Sila lihat foto disebelah). Justeru memang tidak dapat disangkal lagi empurau atau nama saintifiknya iaitu Tor tambroides merupakan ikan eksotik yang sememangnya cukup terkenal dalam kalangan kaki pancing disebabkan nilainya yang tinggi. Situasi ini menyebabkan ikan empurau kini menjadi buruan ramai dan malah ada yang berani mencuba nasib untuk membiaknya secara komersial kerana ia mampu menjana pendapatan lumayan. Empurau juga merupakan ikan daripada spesies kelah, namun apa yang membezakannya dengan kelah di Semenanjung adalah terdapat lebihan cuping panjang di bawah mulutnya. Memang bukan omongan kosong dimana ikan empurau mempunyai nilai komersial yang tinggi dengan harga antara RM500 hingga RM1,000 sekilogram di pasaran tempatan pada masa kini. Merujuk kepada seorang saintis Alam Sekitar, iaitu Dr. Elli Luhat berkata, Ikan Empurau bukan calang-calang ikan kerana ia bukan sahaja dianggap sebagai raja ikan sungai, malah dilabel sebagai ikan untuk orang kaya sahaja yang mampu memakannya.
Dalam pada itu habitat asal ikan empurau bagi kaki pancing yang bernasib baik menangkap empurau sanggup menjual ikan itu daripada memakannya kerana mereka pasti menuai durian runtuh hasil daripada jualan ikan tersebut. Habibat utama ikan empurau di Sarawak ialah di Kapit, Belaga, Limbang dan Lawas. Ikan ini lazimnya membiak di dalam air tawar yang bersih tanpa keladak dengan dasar sungai yang berbatu. Ikan ini juga memerlukan habitat yang sunyi untuk membiak disebabkan ia begitu sensitif terhadap pencemaran. Pembiakannya juga akan terjejas sekiranya terdapat unsur-unsur pencemaran sungai, katanya ketika Dr Eli ditemui kru Jurnal di kediamannya di Taman Satria Jaya, Kuching baru-baru ini. Elli yang sudah 15 tahun berkecimpung dalam dunia penternakan ikan empurau memberitahu, hidupan spesies air tawar itu boleh hidup dan membiak sekiranya memenuhi tiga syarat ketat. Pertama katanya, suhu air mesti antara 19 dan 33 darjah Celsius. Kedua, kadar larut oksigen dalam air ialah antara 3.5 dan 9 miligram seliter serta air yang bersih. Walaupun mesti memenuhi syarat-syarat tersebut, saya yakin pembiakan ikan empurau di dalam persekitaran tiruan (tangki konkrit) tetap boleh dilakukan. Sebagai testimoni, saya sendiri memulakan proses penghasilan anak-anak ikan empurau menggunakan empat induk yang ditangkap di Kapit dan Limbang di sebuah tangki konkrit. Selepas menjalankan proses pembiakan ke atas dua pasangan ikan itu, beliau mendapati seekor daripadanya bersedia untuk membiak. Kinia hasilnya kira-kira 2,000 anak empurau berjaya dihasilkan dalam uji kaji pertama tersebut (Sila lihat foto disebelah). Menceritakan pengalamannya, Dr Elli berkata dimana beliau telah memperkenalkan satu teknologi yang dinamakan Doktor Luhat Teknologi (DLT) dalam usaha memacu proses pembiakan empurau di Sarawak. Katanya, proses inovasi menerusi DLT itu penting bagi memastikan kemapanan dan kualiti ikan empurau yang dihasilkan sekali gus memenuhi permintaan pembeli dari dalam mahupun luar negara. DLT merupakan salah satu jenis inovasi yang kita mahu lihat, satu inovasi yang dapat memastikan ikan empurau dibiak secara sistematik dan bersepadu. Tanpa prosedur operasi standard pembiakan yang betul, kelangsungan spesies ikan ini pasti tidak lagi terjamin pada masa hadapan, katanya sambil memberitahu, menerusi DLT, seekor induk ikan empurau didakwa boleh menghasilkan 10,000 hingga 20,000 anak ikan, tetapi ia tidak termasuk bilangan yang mati. Artikel ini bersambung pada tulisan dalam Part 2 (Sila klik disini). Semuga semua pembaca blog anim agro technology akan mendapat info berguna membaca artikel ini . Wasalam!!..
IKAN EMPURAU .. APAKAH DIANYA...
SANGAT TERKENAL..DIMANA-MANA...
SPESIS IKAN KELAH... LAIN CIRINYA....
HARGA MAHAL.. UNTUK ORANG KAYA...
By,
M Anem,
Senior Agronomist,
Room 1226, Hotel Hilton,
Kuching, Sarwak,
Malaysia.
(2 Ramadan 1439H).
Makanan penting untuk ikan empurau secara semulajadi adalah BUAH ENGKABANG. Buah engkabang dikenal pasti merupakan makanan utama ikan empurau yang tumbuh disepanjang sungai di Sarawak. Menurut En Elli ikan empurau hanya memakan buah-buahan engkabang yang gugur ke dalam sungai. Selalunya pokok engkabang atau nama saintifiknya Shorea macrophylla ialah sejenis tumbuhan liar yang tumbuh di tebing hulu sungai. Tumbuhan itu banyak tumbuh di kawasan pendalaman di Sarawak termasuk di sekitar Sungai Rajang. Apa yang menarik mengenainya penulis blog dapati adalah dimana pokok engkabang mempunyai satu keunikan tersendiri kerana berbuah tiga hingga lima tahun sekali. Sebenarnya banyak perkara harus diselidik seperti mengkaji apakah jenis makanan yang sesuai untuk ikan tersebut memandangkan proses pembesarannya yang agak lambat. Sudah pasti anda pernah terdengar ada orang menangkap ikan empurau iaitu seberat 20 - 30 kilogram (kg) yang hidup liar di kawasan sungai yang bebas daripada unsur pencemaran. Kajinan mendapati manusia sebenarnya tidak tahu berapa tempoh yang diperlukan oleh ikan terbabit untuk membesar sebesar saiz it. Lazimnya berat ikan yang dapat dihasilkan menerusi DLT ialah antara 1.5 - 2kg dalam masa lima tahun. Pakar Perikanan itu nyatakan terdapat tiga spesies ikan empurau iaitu Empurau Putih, Empuray Merah dan juga Empurau Hitam dengan spesies berwarna putih lebih laris dan mahal di pasaran.
