ANATOMI TUMBUHAN

ANATOMI TUMBUHAN (Plant anatomy) adalah satu sains botani mengenai istilah yang di gunakan bagi menjelaskan secara terperinci mengenai bahagian-bahagian didalam dan di luar pada tumbuh-tumbuhan. Ianya berkaitan dengan keterangan MARFOLOGI tumbuh-tumbuhan yang membentuk pokok yang tumbuh dengan menjalankan proses fotosintesis dan membiak. Kajian mengenai anatomi tumbuh-tumbuhan dimulakan semanjak abad ke 20 lagi dengan menggunakan alatan khusus seperti mikroskop dan sebagainya. Anatomi tumbuhan dikaitkan dengan Marfologi tumbuhan dan juga Fisiol;ogi tumbuhan. Klasfikasi anatomi tumbuhan boleh di bahagikan kepada beberapa bahagian iaitu ANATOMI BUNGA (Flower anatomy) , ANATOMI DAUN (Leaf anatomy), ANATOMI BUAH (Fruit anatomy), ANATOMI BIJI (Seed anatomy), ANATOMI BATANG (Stem anatomy), ANATOMI AKAR (Root anatomy) dan ANATOMI KAYU (wood anatomy). Kesemua maklumat ini akan di bincangkan secara ringkas dalam 'Anim Agro Technology' sekadar memberikan sedikit maklumat kepada pembaca semua.

ANATOMI BUNGA  merupakan bahagian reproduktif tumbuh-tumbuhan yang penting untuk di ketahui. Terdapat beberapa kategoori dalam anatomi bunga iaitu KALIKS (Calyx), KELOPAK (Corolla), ANDROECIUM dan GYNOCEUM. Kaliks adalah struktur yang melindungi bunga semasa peringkat kudup  dan sering berwarna hijau. Apabila bunga mekar kaliks ini akan berada dibahagian bawah kelopak bunga. KELOPAK pula adalah gabungan beberapa kelopak (sepal) bunga yang akan membentuk sebagai Kuntum Bunga. Bunga mempunyai organ pembiakan lain seperti Stigma, Ovari, Filamen, debunga dan juga tangkai bunga. Bergantung kepada jenis tumbuhan dan spesis, warna bunga ada yang terang, kuat, lembut atau lain-lain bentuk marfologi untuk menarik agen pembiakan datang menghampirinya. Terdapat juga bunga yang menghasilkan manisan Nektar, bau-bauan, debunga dan sebagainya.

ANATOMI DAUN tumbuhan terdiri daripada lapisan Epidermis atau Kutikel Daun ( Cutilce epidermis layer), Mesofill (Mesophyll), Phloem, Xylem, Stomata, Trichome dan rongga. Peranan daun pada tumbuhan adalah untuk menjalankan proses fotosintesis dengan mengambil nutrien dan air serta oksijan untuk dijadikan Tenaga, Karbon dioksida dan bahan lain. Kebanyakan daun mempunyai stomata yang juga berfungsi penting dalam proses fotosintesis. Warna daun yang hijau menunjukkan banyaknya klorofill pada daun yang membantu proses fotosintesis. ANATOMI BATANG terdiri daripada struktur yang ujud dalam batang tumbuhan terdiri 3 jenis tisu iaitu TISU LUAR (Dermal tissue), TISU DALAM (Ground tissue) dan TISU BENDALIR (Vascular tissue). Kesemua tisu-tisu ini terbentuk dengan fungsi tersendiri dan berbeza antara tumbuhan dikot dan tumbuhan monokot (Lihat foto sebelah). Struktur marfologi batang penting menentukan ketinggian pokok, kaedah percabangan, kedudukan daun dan buah pada tumbuhan. 

ANATOMI BUAH (Fruit Anatomy) terdiri daripada bahagian KULIT (Skin), ISI (Pericarp) dan BIJI (Seed). Buah adalah bahagian penting yang juga merupakan organ pembiakan kepada tumbuh-tumbuhan. Lazimnya kulit buah adalah lapisan epidermis paling luar yang melindungi iai buah. Bahagian isi atau perikap terdiri daripada Endocarp. Mesocarp dan Exocarp. ANATOMI BIJI pula berkaitan dengan biji yang dihasilkan oleh tumbuhan iaitu ada 3 bahagian dipanggil sebagai ENDOSPERM, EMBRYO dan SEED COAT (Kulit biji). Kebanyakan biji terletak pada bahagian dalam buah-buahan kecuali beberapa jenis buah seperti buah gajus.

ANATOMI AKAR (Root anatomi) merupakan bahagian paling bawah bagi tumbuhan dari permukaan tanah hingga kedalam tanah (Lihat foto sebelah). Akar tumbuhan mempunyai lapisan Luar EPIDERMIS, KORTEKS (Cortex), PHLOEM dan XYLEM. BAhagian paling aktif hujung akar dikenali sebagai MERISTEM dimana terdapat pelapik hujung (caps). Fungsi utama akar adalah untuk menyerap air dan unsur makanan dari dalam tanah untuk dihantar kepada bahagian daun bagi proses fotosintesis. Terdapat beberapa jenis akar yang berfungsi mengikut kategorinya seperti Akar Tunjang, Akar Rambut, Akar Udara dan sebagainya.  Kekukuhan pokok bergantung kepada struktur akar tunjang untuk menyokong batang, dahan dan daun yang berada diatasnya. 

ANATOMI KAYU (Wood anatomy) pula berkaitan dengan bahagian penting pada kayu tumbuhan yang terdiri daripada Bahagian KULIT (Bark atau Cork) dan Bahagian EMPULUR (Heartwood and Sapwood). Bahagian kulit kayu mempunyai beberapa lapisan yang terbentuk untuk melindungi batang tumbuhan. Lazimnya kedudukan kulit yang masih aktif mempunyai sel vaskular seperti Phloem dan Xylem untuk menyalurkan air dan nutrien dari bahagian akar kepada daun dan sebaliknya. Bahagian Kayu terdiri dari sel-sel keras yang mana dibahagian tengahnya ada empulur batang kayu (bagi sesetengah spesis kayu keras). Bagi anatomi kayu yang dijadikan sebagai kayu balak untuk kegunaan perumahan, industri dan sebagainya ianya matang dalam tempoh sangat lama. Begitulah coretan mengenai anatomi tumbuhan yang di petik daripada beberapa laman web seperti wikepwdia, buku teks dan pengalaman penulis sendiri. Wasallam!


ANATOMI TUMBUHAN... SUSAH INGATNYA....
DARI PUCUK.... BAHAGIAN DAUN MULANYA...
BUAH DAN BIJI...PENTING PERANANNYA..
BATANG DAN AKAR... ADA FUNGSINYA...


By,
M Anem
Wetlands Area, 
Putrajaya,
Malaysia.
(5 Ramadan 1433H)